Orta Asya ülkelerinden biri olan Özbekistan Cumhuriyeti, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nden ayrılarak bağımsızlığını kazanmış bir Türk devletidir.
Köklü bir geçmişe sahip olan bu ülkenin, görülmeye değer kültürel ve tarihi mirası da oldukça fazladır. Eski camiler, kiliseler, arkeolojik kalıntılar, anıt ve heykellerin yanı sıra doğal güzellikleriyle de öne çıkmaktadır. Özellikle nehir ve gölleri ülke görselliğine etkileyici bir değer katmaktadır. Dünyanın en büyük dördüncü gölü kabul edilen Aral Gölü’ne kıyısı bulunmaktadır. Türkmenistan, Afganistan, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan’a sınır komşusu konumundadır.
Minor Cami
Konum olarak Özbekistan’ın başkenti Taşkent’te, tarihi açıdan değeri olan Minor mahallesinde bulunmaktadır. Günümüz teknoloji imkânları kullanılarak 2015 yılında yapımı tamamlanan bu camii, kendine özgü mimarisi ve ülkenin en büyük camilerinden biri olma niteliği ile ilgi görmektedir.
Bağımsızlık Meydanı
Taşkent’te bulunan bu meydan, ülkenin ve bağımsızlığın sembolü olarak kabul edilebilir. Bu bakımdan görülmesi gereken ilk yerler arasındadır. Oldukça geniş bir alana ve canlılığa sahiptir. Şehrin tüm kalabalığı bu meydanda yoğunlaşır. Aynı zamanda sosyal ve kültürel yönden zengin bir izlenim vermektedir. Yeşil park alanları, bisiklet yolları, özgün tasarımıyla ilgi çeken heykellerinin yanı sıra kafe, bar, restoran çeşitliliğine de sahiptir.
Şehri Sebz
Özbekistan’da gidilmesi gereken yerlerin başında gelen bu şehir, Unesco Dünya Miras listesinde yer almaktadır. Bu durum, tarihi ve kültürel değerini kanıtlar niteliktedir. Şehrin en büyük özelliği, 2700 yıllık bir geçmişe sahip olmasıdır. Bu yönüyle sadece Özbekistan’ın değil, Orta Asya’nın bilinen eski şehri olma unvanını kazanmıştır. Mimari ve tarihi güzelliklerinin yanı sıra doğal miraslarıyla da öne çıkan bir şehirdir. Tam anlamıyla gezmek ve kültürel birikim kazanmak için en az tam gün ayırılmalıdır.
Buhara
2500 yıllık tarihi geçmişi ile Unesco Miras listesinde yer alan bir başka Özbekistan şehridir. Konum olarak sınırda bulunur. Tarihi değeri ile Özbekistan ziyaretinde mutlaka zaman ayırılması gereken önemli yerlerden biridir. Şehri bu kadar özel yapan ise; hemen her yerinde binlerce yıllık tarihi izler barındırıyor olmasıdır. Kendine özgü karakteristik mimarileri ve tarih kokulu sokakları ile görülmesi gereken yerlerden biridir.
Nadir Divan Beyi Medresesi
1622-1623 yıllarında yapımı tamamlanan bu medrese, o yıllardan bugüne kadar tarihi varlığını sürdürerek, günümüze mimari bir miras olarak ulaşmıştır. İlk zamanlarda kervansaray olarak kullanılırken Imankulı Han emri ile medreseye dönüştürülmüş olması, hakkında bilinenler arasındadır. Medrese, önünde bulunan Nasreddin Hoca heykeli ile özellikle turistlerin dikkatini çekmektedir.
Buhara Çarşıları
Özbekistan gezisinin önemli bir parçası olması gereken bu çarşılar, ülkenin sanatsal ve kültürel birikimini en iyi şekilde yansıtmaktadır. El yapımı hediyelik eşyalar, halı dokumaları, rengârenk çanta ve aksesuarlar en çok satışa sunulan ürünler olmaktadır. Kendine özgü, geleneksel yapıya sahip bu çarşıyı gezmek oldukça keyifli olacaktır.
Ark Kalesi
Göz alıcı ihtişamı ve büyüklüğü ile bilinen bu anıt, ilk olarak kale duvarları ile dikkat çekmektedir. 11 metre yüksekliğe ulaşan bu duvarlar, fırınlanmış tuğla kullanılarak örülmüştür. İçeri kısmında ise; zindan odaları, emirin konaklama ve dinlenme odaları, mutfak, giysi, zırh ve kuşanma odaları ayrı ayrı bölümler şeklinde bulunmaktadır. Kale içinde; Buhara emrinin kullandığı taht odası, özel tasarımı ve 1699 yılından bugüne ulaşan tarihi ile görülmeye değerdir. Oldukça geniş bir alanı kaplayarak, görsel zenginliği ile büyüleyen Ark kalesi ziyareti için en az yarım gün ayırmak ideal olacaktır.
Kalyan Minaresi
Yapımı 1127 yılında tamamlanan bu yapı, mimarisi ile göz alıcı bir görsellik sunmaktadır. Tarihi dokusunun yanı sıra bu minareyi özgün yapan en büyük özelliği, 15 metre yüksekliğe sahip olmasıdır. Bu yükseklik ile en büyük sayılı minarelerden biridir. Geçmiş tarihte, savaşlarda ve kuşatmalarda kullanılan bir yapı olmuştur. Bu gibi durumlarda görüş açısının geniş olması nedeni ile gözetleme kulesi görevi görmüştür. Tarihi ve mimari güzelliği ile mutlaka Özbekistan gezi rotasına eklenmelidir.
Özbekistan’da Ne Yenir?
Lag Man: Orta Asya mutfağından izler taşıyan Özbekistan mutfağında eriştenin oldukça önemli bir yeri vardır. Bu yemek de bir erişte çeşidi olmakla birlikte, oldukça lezzetlidir. Hamur erişte üzerine eklenen kıyma ve çeşitli sebzeler ile servis edilir.
Oshpz: Özbekistan’ın geleneksel yemeklerinden biridir. Genel olarak düğün, nişan, bayram gibi özel günlerde vazgeçilmez bir yeri vardır. Özbekistan halkı tarafından çok sevilir, buna bağlı olarak çok tüketilir. Lezzeti ve kültürel ünü göz önünde bulundurularak, Özbekistan gezisinde mutlaka denenmelidir.
Lepyoshka: Görünüm olarak ramazan pidesini andırsa da bir çeşit Özbek ekmeği denilebilir. Fırın tarzı yerlerden satın alındığı zaman sıcak ve taze bir şekilde bu lezzeti deneyimleme imkânı bulunabilir.
Özbek Pilavı: Palov olarak bilinen bu Özbek Pilavı, Özbekistan mutfağının temsilcisi niteliğindedir. Geleneksel olarak oldukça önemli bir yere sahip olmanın yanı sıra Türk damak tadına uyum sağlayabilecek yapıda lezzetlidir. Ana malzemeleri; et, pirinç, soğan ve havuçtur fakat çoğu zaman ek sebze ya da bakliyat ürünleriyle zenginleştirilmektedir.
Tandir Kabob: Koyun etinin tandır üzerinde pişirilmesiyle ortaya çıkar. Yumuşak ve tereyağlı yapısıyla yoğun lezzet kazanmaktadır. Fiyat olarak diğer yemeklere göre pahalı olsa da özellikle turistler tarafından beğenilerek tüketilmektedir.
Özbek Mantısı: Özbek mutfağına has bir görünüme sahip bu mantıyı diğer mantılardan ayıran en önemli özellik, ebat olarak büyüklüğüdür. Geniş bir hamur ile farklı şekilde sunulan Özbek mantısı, hem görsellik hem de lezzet bakımından tadanları memnun etmektedir.
Shurbo: Özbek mutfağının geleneksel çorbasıdır. Özellikle restoranlarda yemek öncesi çorba istendiği zaman, bu çorba servis edilir. Özbekistan lezzetlerini tanımak amacı ile mutlaka denenmelidir.
Özbekistan Para Birimi
Özbekistan’da geçerli olan para birimi, (UZS) Özbekistan Somu’dur. 10000 UZS yaklaşık olarak 6.33 Türk Lirası'na denk gelmektedir.
Günlük Harcama
Özbekistan, genel olarak ortalama fiyatlara sahip bir ülkedir. Günlük harcamanın ne kadar olacağı ise bireysel tercihlere göre büyük oranda değişiklik gösterir. Otel, restoran vs. seçimler yaparken lüks ve konfor ön planda tutulmazsa, tüm masraflar ortalama 200 TL’ye denk gelecek şekilde karşılanabilir.
Özbekistan’da Gezmek İçin En Uygun İklim
Karasal iklim özellikleri görülen Özbekistan’ı ziyaret etmek için en uygun aylar; eylül, ekim, nisan, mayıs gibi ilkbahar ve sonbahar aylarıdır. Bunun nedeni ise, sıcaklık farkının oldukça fazla olduğu bir iklime sahip olmasıdır. Yaz mevsiminde sıcak havasına, kış mevsiminde ise soğuk havasına dayanmak çok zordur.
Özbekistan Gece Hayatı
Özbekistan gece hayatında öne çıkan yer, ülkenin başkenti olan Taşkent’tir. Geceleri oldukça hareketli ve canlı bir görünüme sahip olan Taşkent’te bar ve gece kulübü tarzı mekanlar ağırlıktadır. Özellikle Puşkin Caddesi ve Kahkara Caddesi, barlar sokağı olarak da nitelendirilebilir. Bu bölgelerde genç nüfus yoğunluktadır. İçkili eğlencelerin dışında, sanatsal ve kültürel aktivitelere de yer verilmektedir.
Özbekistan’da Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Öncelikle kişisel görüş ne olursa olsun, misafir adabı ile hareket edilerek, ülkenin gelenek ve göreneklerine saygılı olunmalıdır.
- Karşı cins ile el sıkışmak hoş karşılanmaz. Bu duruma uygun hareket edilmelidir.
- Eli kalbin üzerine koymak, erkeklerin kadınları selamlama şeklidir.
- Erkekler birbiriyle el sıkışırken mutlaka sağ eli kullanmalıdır. Aksi takdirde saygısızlık olarak kabul edilir.
- Gece mekanlarının bazıları, kıyafet ve yüz uygunluğunu kontrol etmektedir. Bu nedenle gitmeden önce giriş kuralları araştırılmalıdır.